ما در این مقاله سعی خواهیم داشت بیشتر به بررسی زندگی نامهء شاعر پر آوازهء ایران زمین حافظ شیرازی پرداخته وشما عزیزان را با زوایای مختلف زندگی ایشان آشنا نماییم.
وی شمس الدین محمد حافظ ملقب به حافظ شیرازی و مشهور به لسان الغیب است که دین وعقیدهء راسخ خود را در اشعار خود گنجانده ونام خود وکشورش را بلند آوازه کرده حافظ دراشعارخود که بیشتر به عنوان فال حافظ مورد رغبت عموم مردم می باشد، به ناپایداری دنیا ،عاقبت اندیشی به زشت وزیبای کردارو رعایت عدل وعدالت پرداخته و آن رابه آدمی گوش زد نموده است.
بدین ترتیب نمی توان حافظ را شاعری تک بعدی محسوب کرد که تفکر شاعرانه اش را تنها در یک وجه تفسیر کرده باشد.
صبح دم آمد خروشی عشق گفت قدسیان گویی که شعرحافظ از برمی کنند
تولد حافظ :
اطلاعاتی که از زمان تولد جناب حافظ در دست است این را می رساند که وی در حدود سال 726 ه.ق در اوایل قرن هشتم در شهر شیراز دیده به جهان گشود پدر بزرگوار او بهاءالدین وجدّ بزرگوارش غیاث الدین نام داشته اند که در دورهء اتابکان فارس از اصفهان به شیراز مهاجرت کرده اند .
پس از مهاجرت به شیراز در محله ای نزدیک به دروازهء کازرون امروزی سکنی گزیدند و در محلهء شیاران خانه ای خریدند و در بازار شهر کسب و کار خود را به راه نداختند.
دوران کودکی :
حافظ دوران کودکی سختی را گذراند زیرا در کودکی پدر بزرگوارش را از دست داد ومجبور شد برای تامین معاش خانوادهء خود کار کند وی با در آمد اندکی که داشت هم به خانواده کمک می کرد وهم در مکتب خواجه قوام الدین عبدالله به آموختن علوم مختلف می پرداخت ودر حدی در آموختن جدیت به خرج داد که جزء شاگردان ممتاز مکتب خانه شد وتحسین استاد را برانگیخت .
حافظ با هوش سرشاری که داشت به سرعت علوم زمان خویش را فرا گرفت وهنوز دههء بیست زندگی خود را نگذرانده بود که علاوه بر علوم مذهبی وادبی به حفظ کامل قرآن توفیق یافت وتخلص حافظ را برای خود برگزید.
وی علاقهء زیادی به یافتن طبعی سلیم در شاعری داشت بدین منظور به توصیهء یکی از دوستانش چهل شب به عبادت پرداخت که در شب چهلم بر اثر خستگی به خواب فرو رفت ودر عالم رویا مشاهده کرد که ساقی با پیاله ای آب به او نزدیک می شود وآب را به او تعارف می کند حافظ پیاله را گرفته مقداری از آن را می خورد وبقیه را به زمین می ریزد از آن به بعد دنیا رنگ دیگری برای جناب حافظ پیدا می کند واشعارش صریح تر وبلیغ تر می گردند ومکاشفاتی برایش حاصل می گردد ومتوجه می شود آن ساقی که در خواب دیده بوده است امیر مومنان علی علیه السلام بوده اند، بدین ترتیب بود که به توفیق حفظ کامل قرآن نیز نایل گردید.
دوران جوانی :
دوران جوانی حافظ مصادف بود با به حکمرانی رسیدن پادشاهی عادل و با انصاف وامیری دانشمند وفرزانه به نام ابواسحاق اینجو که دوران حکمرانی او 10 سال به طول انجامید ودر دورهء حکومت خود خدمت های بسیاری به مردم فارس و بخصوص شیراز نمود.
این امیر نیکو سرشت به جناب حافظ که فال حافظ در عصرها بعد یادآور نام و دیوان گرانقدرش می باشد، علاقهء بسیار پیدا کرد و او را در دربار خود جاه ومقام ویژه بخشید ولی بخت با مردم شیراز یار نبود و این سپهر علم وحیا به دست امیری ستمگر به نام مبارزه الدین که موسس سلسلهء آل مظفر بود به قتل رسید.
مرگ حافظ احتمالا در سال 971ه.ق روی داده واو را در محلی به نام گلگشت مصلی یا همان حافظیهء فعلی دفن نموده اند و سالها بعد به فرمان ابو القاسم از نوادگان تیمور بر مزارش آرامگاهی بنا نمودند که تا کنون بارها تعویض گشته تا به شکل کنونی در آمده است.
ذکر شده که حافظ بیشتر عمر خود را در شیراز گذرانده است ولی در زمان زندگی خود به شهرت زیادی در سراسر ایران دست یافته ،شهرت اصلی حافظ در سرایش غزل های نابش می باشد و زمانی که اسم فال می آید ، همگان فال حافظ را می شناسند و به یاد دیوان حافظ می افتند و دوست دارند که به دیوان حضرت حافظ ، تفألی بزنند و فال نیکویی از دیوان حافظ برای خود بگیرند و حال و هوای خویش را عوض کنند.
آثاری که از این شاعر بلند آوازهء ایران به جا مانده عبارت است از:
کشاف زخمیری ، مفاتح العلوم سکاکی ،قاضی بیضایی ، مطالع النظام
وی دیوان کلیاتی نیز داشته که عبارتند ازرباعی ،قصیده ،قطعه ،غزلیات و دو مثنوی کوتاه با نامهای (ساقی نامه ) و (آهوی وحش ) .
اگر چه عرض هنر پیش یار بی‌ادبیست
زبان خموش ولیکن دهان پر از عربیست
پری نهفته رخ و دیو در کرشمه حسن
بسوخت دیده ز حیرت که این چه بوالعجبیست
www.funads.ir
